Thực đơn
Đồng hồ cát
Nguồn gốc của đồng hồ cát không rõ ràng. Vật tiền nhiệm của nó là clepsydra hay đồng hồ nước, có thể đã được phát minh ở Ấn Độ cổ đại. Theo Học viện Hoa Kỳ New York, đồng hồ cát được phát minh ở Alexandria năm 150 TCN.[1] Theo Tạp chí Hiệp hội Khảo cổ học Anh Quốc' đồng hồ cát được sử dụng trước thời thánh Jerome (335 SCN), và sự diễn tả về đồng hồ cát lần đầu tiên là trên một cái quách có niên đại từ năm 350 SCN,[2] diễn tả đám cưới của Peleus và Thetis, được phát hiện tại Rome vào thế kỷ thứ 18, và được nghiên cứu bởi Winckelmann trong thế kỷ thứ 19, người đã nhấn mạnh về chiếc đồng hồ cát trên tay Morpheus.[3]
Không có ghi chép nào về đồng hồ cát tồn tại ở châu Âu trước Sơ kỳ Trung Cổ, ví dụ như phát minh của Hy Lạp cổ đại; bằng chứng đầu tiên xuất hiện từ thế kỷ 8 TCN, sáng tại bởi một tu sĩ Người Frank tên là Luitprand ở nhà thờ lớn Chartres, Pháp.[4][5][6] Nhưng mãi cho tới thế kỷ 14 đồng hồ cát mới được nhìn thấy phổ biến, bằng chứng chắc chắn sớm nhất được mô tả trong Biểu tượng của chính phủ tốt bởi Ambrogio Lorenzetti năm 1338.[7]
Việc sử dụng đồng hồ cát ở biển được thấy từ thế kỷ 14. Bằng chứng ghi chép chủ yếu là từ nhật ký của tàu châu Âu.[6] Trong cùng khoảng thời gian này nó cũng xuất hiện ở các ghi chép và danh sách của các cửa hàng tàu thủy. Bằng chứng sớm nhất có thể nói một cách chắc chắn là một chiếc đồng cát để sử dụng ở biển có niên đại từ năm 1345, trong biên lai của Thomas de Stetesham, thư ký tàu La George của vua, dưới thời vua Edward III của Anh; sau khi được dịch lại từ tiếng Latinh năm 1345, biên lai có nội dung:[8][9]
"Cùng các tài khoản Thomas đã trả ở Lescluse, taj Flanders, cho 12 đồng hồ cát (" pro xii. orlogiis vitreis "), giá mỗi cái là 4½', trong bảng Anh là 9s. Cho bốn chiếc đồng hồ cát cùng loại (" de eadem secta "), mua ở đấy, giá mỗi cái là 5', trong bảng Anh là 3s. 4d."[4][8][9]
Đồng hồ cát đi biển từng rất phổ biến trên tàu, vì nó từng là công cụ đo thời gian đáng tin cậy nhất khi đi biển. Không giống như thuyền buồm, chuyển động của tàu không ảnh hưởng đến đồng hồ cát. Việc đồng hồ cát sử dụng chất liệu hạt thay vì dung dịch giúp đo thời gian chính xác hơn, vì đồng hồ nước có xu hướng đông cứng khi thay đổi nhiệt độ.[10] Những người đi biển phát hiện ra rằng đồng hồ cát có thể giúp họ xác định kinh độ, khoảng cách về phía đông hoặc tây từ một điểm nhất định, với độ chính xác hợp lý.[10]
Đồng hồ cát cũng phổ biến ở đất liền. Vì việc sử dụng đồng hồ cơ học để đo thời gian của một buổi lễ nhà thờ trở nên phổ biến hơn, tạo ra thói quen "để ý đến thời gian", nhu cầu về thiết bị đo thời gian tăng lên. Đồng hồ cát cũng tương đối rẻ, vì nó không đòi hỏi công nghệ hiếm để chế tạo và các nguyên liệu không khó kiếm, và khi việc sản xuất loại thiết bị này trở nên phổ biến hơn, việc sử dụng nó trở nên thực tế hơn.[10]
Đồng hồ cát từng phổ biến ở các nhà thờ, nhà dân và nơi làm việc để đo thời gian buổi giảng đạo, thời gian nấu nướng, và thời gian nghỉ của công nhân.[6] Vì nó được sử dụng để làm nhiều việc hàng ngày, mẫu đồng hồ cát dần nhỏ lại. Mẫu đồng hồ cát nhỏ trở nên rất thực tế và phổ biến vì mó làm việc đo thời gian thuận tiện hơn..
Sau năm 1500, đồng hồ cát không còn phổ biến như nó đã từng. Điều này xảy ra do sự phát triển của đồng hồ cơ học, vì nó chính xác hơn, nhỏ hơn và rẻ hơn, xem giờ dễ hơn. Tuy nhiên đồng hồ cát không biến mất hoàn toàn. Mặc dù chúng trở nên tương đối ít hữu ích hơn vì công nghệ đồng hồ phát triển, đồng hồ cát vẫn được ưa thích nhờ thiết kế của nó. Đồng hồ cát cổ nhất được biết đến còn tồn tại được đặt ở bảo tàng Anh tại London.[6]
Mãi đến thế kỷ 18 John Harrison và con trai James mới sáng chế ra đồng hồ đại dương, nó cải thiện đáng kể độ ổn định của đồng hồ cát ở biển. Từ logic về thiết kế của đồng hồ cát, họ đã tạo ra đồng hồ đại dương năm 1761 mà có thể đo chính xác chuyến đi từ Anh đến Jamaica trong vòng năm giây.[11]
Đồng hồ cát thế kỷ 19Thực đơn
Đồng hồ cátLiên quan
Tài liệu tham khảo
WikiPedia: Đồng hồ cát